Lata badań pokazują, że dziewczynki dostrzegają uprzedzenia związane z płcią i czują się zezłoszczone i zasmucone z powodu tego, czego doświadczają. Jak z nimi o tym rozmawiać?
W niedawnym badaniu jakościowym, przeprowadzone na zlecenie organizacji Girls Leadership, jedna na pięć dziewcząt podzieliła się doświadczeniem stronniczości, z którą spotkała się w kontakcie ze swoimi nauczycielami_lkami, rówieśnikami_czkami, a nawet członkami rodziny. Wiele z tych przykładów obejmowało przejawy mikroagresji dotyczącej ich wyglądu lub oczekiwań dotyczących ich umiejętności (1).
Z badań wynikło, że dychotomiczne (stawiające w „czarno-białej” opozycji to, co męskie do tego, co żeńskie) normy i oczekiwania dotyczące płci nadal mają wpływ na dzisiejszą młodzież, a dziewczęta wyrażały smutek, złość, frustrację i rozczarowanie odmiennym traktowaniem, którego doświadczają. Dziewczęta zastanawiając się nad tym stanem rzeczy, dochodziły też do wniosku, że sztywne oczekiwania dotyczące kobiecości i męskości, szkodzą również chłopcom.
Oznacza to, że to my, dorośli mający wpływ na życie dziewczynek – rodzice, nauczycielki_nauczyciele. opiekunowie_opiekunki – musimy nauczyć się, jak tworzyć środowiska, w których dziewczęta mogą się rozwijać i zachować zaufanie do siebie (z którym zresztą się urodziły, ale którego skutecznie oducza je socjalizacja).
Zobacz też: Dlaczego chłopcy też potrzebują niestereotypowego wychowania?
Na szczęście podstawowe kroki, które możemy podjąć w celu zwalczania nierówności płci, są w rzeczywistości proste. Jeśli zastanawiasz się, jak rozpocząć rozmowę o na ten temat z dziećmi, podpowiadamy kilka pytań, które możesz zadać:
- ZAPYTAJ DZIECI O ICH DOŚWIADCZENIA
Jednym z najprostszych sposobów na skupienie się na przeżyciach i trudnościach dzieci, jest skupienie się na ich doświadczeniach. Przed rozmową z dzieckiem, zapewnij je, że może szczerze opowiedzieć ci o swoich emocjach, że zostanie wysłuchane i nie będzie przez ciebie oceniane. Zapytaj na przykład: „Czy kiedykolwiek widziałaś_eś, że jacyś ludzie byli traktowani inaczej ze względu na swoją płeć?”. Oprzyj się pokusie szybkiego wypełnienia ciszy, która może zapaść i daj swojej rozmówczyni_rozmówcy zastanowić się nad tematem. Jeśli jednak dziecko odpowie „nie wiem”, możesz delikatnie zachęcić je do myślenia o sytuacjach szerszych niż ich codzienne doświadczenia np. w szkole. Dopytaj o sytuacje związane np. z dalszą rodziną, mediami lub (pop)kulturą.
- PYTAJ O KONTEKST
Kiedy już uda ci się znaleźć punkt do rozmowy (będący konkretnym doświadczeniem dziecka), dodaj do niego kontekst, pytając np.: „Kiedy to zdarzenie miało miejsce?”. Niezależnie od tego, czy rozmawiacie o doświadczeniu, które wydarzyło się bezpośrednio w codziennej rzeczywistości dziecka (np. w szkole lub w domu), czy jest to coś, co dziecko widziało w wiadomościach lub w bajce, to pytanie stwarza dla ciebie świetną okazję i pretekst do porozmawiania na temat tego, że nierówności płci mogą występować w wielu przeróżnych formach.
- OMÓW, JAK SIĘ Z TĄ SYTUACJĄ CZUJĄ
Pozornie proste pytanie: „Jak się wtedy czułaś_eś?” jest naprawdę bardzo istotne, bo pomaga dzieciom ćwiczyć łączenie się z własnymi uczuciami związanymi z omawianymi doświadczeniami. Wysłuchaj ich odpowiedzi i potwierdź ich uczucia odpowiedzią taką jak: „Brzmisz jakby bardzo cię to zezłościło, rozumiem cię” lub „Przykro mi, że tak się stało; nic dziwnego, że jesteś rozczarowana_ny zachowaniem nauczycielki”.
Unikaj podważającego uczucia dzieci języka, takiego jak w zwrotach typu „Nie denerwuj się” lub „Chyba trochę przesadzasz”. Rozmowa o trudnych doświadczeniach to świetna okazja, aby uświadomić dzieciom znaczenie gniewu lub smutku, szczególnie w przypadku dziewcząt, które często znajdują się pod presją unikania trudnych uczuć i maskowania ich uśmiechem. Powiedz dzieciom, że nietłumienie swoich negatywnych emocji jest bardzo ważne, ponieważ jeśli nie pozwalamy sobie na zdenerwowanie lub smutek w sytuacjach, w których ktoś przekracza nasze granice lub zachowuje się względem nas niesprawiedliwie, nigdy nie będziemy mieć siły i „paliwa”, by zmienić na lepsze trudną sytuację w której się znajdujemy.
Źródła:
- Badanie „She knows her power. Research for girls by girls”, Dr. Kendra Carr. Przebadano 140 dziewczynek w wieku od przedszkola do 5 klasy szkoły podstawowej.
