Perfekcyjne dziewczynki nie ryzykują. Z obawy przed pokazaniem słabości wolą nie podejmować nowych wyzwań. Jak sprawiać by dziewczynki dobrze się czuły ze swoją niedoskonałością?
Z perfekcjonizmem zmaga się wiele dziewczynek. Jako rodzice możemy pomagać córkom mierzyć się z potrzebą bycia doskonałą. Postanowiłam stworzyć cykl krótkich artykułów, które mogą być pomocną wskazówką wychowawczą a czasem także inspiracją dla nas samych. Na początek kwestia radzenia sobie z porażkami.
Bez porażek nie ma nauki
Aby pomóc dziewczynkom zaakceptować wyniki działań, odbiegające od ich oczekiwań, próbujmy kierować je tak, by zamiast koncentrować się na wyniku końcowym, czerpały frajdę z samego procesu działania. Droga do zakończenia danego zadania, opracowania rozwiązania może być długa i wyboista. Akceptacja pomyłek i wewnętrzna zgoda na potknięcia po drodze jest niezbędna, jeśli mamy uznać, że to właśnie pokonując trudności najwięcej się uczymy. Ponadto, dziewczynkom potrzebne jest takie poczucie własnej wartości, które pozwoli im oddzielić porażki od samych siebie. Pomoże przyznać, że wynik inny niż doskonały jest w porządku i nie świadczy o nich samych, lecz jest jedynie skutkiem podjętego przez nie działania. Działania, które można zmieniać, poprawiać, szukając nowych dróg.
Zobacz też: Jak wychowywać dziewczynki w świecie pełnym stereotypów płci?
Co ci się dzisiaj nie udało?
Wykształcenie odpowiedniego podejścia do porażek jest jednym z ważniejszych aspektów wpływających na zdolność dziewczynek do pokonywania trudności. Sara Blakely to właścicielka multimilionowej marki Spanx – producenta bezszwowej, idealnie przylegającej bielizny, która wizualnie modeluje sylwetkę. Sara uważa, że porażki są sekretem każdego sukcesu i wspomina jak jej tata zadawał jej przy kolacji pytanie:
„Co Ci się dzisiaj nie udało?”.
Uczył ją dostrzegania w porażce narzędzia do odkrywania nowych umiejętności, które podniosą jej kompetencje, wiedzę i sprawczość w przyszłości. W sytuacji, gdy mierzyła się z niepowodzeniem prosił ją by zapisała sobie, czego ją uczy dana sytuacja, jakie niesie ze sobą „ukryte skarby”, z których mogłaby czerpać później. Takie podejście jej taty sprawiło, że jedyne, co dziś uważa za porażkę to zaniechanie działania, nie podejmowanie próby.
Gdy okazało się, że nie zostanie prawniczką, nie załamała się. Uzyskała słabe wyniki w egzaminach do szkoły prawniczej i postanowiła, że ponieważ jej supermocą jest sprzedaż, zostanie przedsiębiorczynią. Podjęła decyzję, że samodzielnie stworzy i sprzeda produkt, który będzie zmieniał życie wielu ludzi.
Po roku zmagań stworzyła satysfakcjonujący prototyp wysmuklającej bielizny. Próby zainteresowania produktem przedstawicieli zdominowanego przez mężczyzn rynku producentów bielizny długo nie odnosiły sukcesu. Wreszcie właściciel jednej z fabryk tkackich za namową swych córek, którym spodobał się produkt, wyraził zainteresowanie współpracą.
Dziś Spanx jest jedną z najszybciej rozwijających się marek odzieżowych, a Sara jest pierwszą miliarderką w historii Stanów Zjednoczonych, która własnoręcznie zbudowała swą fortunę. Zachęcam do posłuchania jak Sara opowiada o podejściu do porażek wpojonym jej przez tatę:
Jak mówić o porażkach – stwórz własny słownik
Przyznajmy, że historia Sary jest inspirująca. Tymczasem pytanie: „Co Ci się nie udało?” wydaje się być zaprzeczeniem tradycyjnego podejścia, w którym rodzice koncentrują się na sukcesach dzieci. Badania dostarczają dowodów na to, że dziewczynki słabiej radzą sobie z porażkami. Psychologowie uważają, że powodem mogą być m.in. informacje zwrotne otrzymywane od rodziców. A skoro tak, pomocna może być świadoma zmiana języka, jakim posługujemy się, mówiąc o porażkach. Zamiast używać sformułowań:
Nie udało się
Niepowodzenie
Porażka, totalna porażka
Głupi błąd
Jesteś pod ścianą
Dalej się nie da
Popełniłaś błąd, gafę
Może warto spróbować:
Potknięcie, komplikacja
Wyzwanie, doświadczenie
Lekcja na przyszłość
Teraz już wiesz, że…
Możliwość, okazja do…
Czas to przeformułować, przeprojektować
Może spróbujesz jeszcze raz
Pomyśl jak to zrobić inaczej
Moment, kiedy możesz wyciągnąć wniosek, że…
Być może taki słownik warto wypracować wspólnie z córką w sytuacji konkretnego niepowodzenia. Obie listy sformułowań reprezentują odmienne spojrzenie na porażkę. Niepowodzenie może zostać przedstawione jako zamknięte drzwi, za którymi zostaje niezrealizowana możliwość albo przeciwnie: jako drzwi otwarte. Za nimi wyłania się wówczas okazja do nauki, wzrostu i finalnego sukcesu. Umiejętność i chęć wyciągania wniosków z niepowodzeń jest niezbędną cechą osób odnoszących sukcesy, jak dowodzi historia Sary Blakely. W następnym artykule kolejna strategia pomagająca dziewczynkom radzić sobie z dążeniem do perfekcji.
Zobacz też: Dziewczyńskość widziana oczami dzieci
