Badania pokazują, że dzieci już w wieku 6-7 lat posługują się stereotypami płci. Dziewczynki potrafią uwierzyć, że są stworzone do tego, by pięknie wyglądać i nosić sukienki, a chłopcy uważają, że są od dziewczynek silniejsi i ważniejsi. Nauczyciele mogą zrobić wiele, by nie pogłębiać takich stereotypowych przekonań u dzieci.
UWAGA – jeśli chcesz pobrać poradnik w formie plakatu do wydrukowania zostaw swój mail poniżej
Z okazji rozpoczęcia nowego roku szkolnego przedstawiamy kilka porad dla nauczycieli, które mogą pomóc im ograniczać stereotypy płci w swojej codziennej pracy.
1. Unikaj dzielenia dzieci na grupy w oparciu o ich płeć
Jeśli dzieci dzielone są na grupy dziewczęce i chłopięce zbyt często, mogą nabyć przekonania, że kategoria płci jest ważniejsza niż powinna/tak naprawdę jest. Są aktywności lub sytuacje, gdzie nie trzeba dzielić dzieci na zasadzie „dziewczynki na prawo” i „chłopcy na lewo”.
2. Traktuj dzieci jak indywidualności, a nie chodzące stereotypy dziewczynek i chłopców
Nie warto przyjmować założeń na temat zainteresowań czy zdolności dzieci w oparciu o ich płeć. Każda dziewczynka może mieć wybitne uzdolnienia matematyczne i każdy chłopiec ma prawo lubić zajęcia artystyczne. Przyglądaj się każdemu dziecka z osobna z uważnością na to jakie jest, bez przyjmowania odgórnych założeń na jego temat.
3. Zwracaj uwagę na to, jak komplementujesz dzieci (zwłaszcza dziewczynki)
Dziewczynki zbyt często słyszą komplement „jak pięknie dziś wyglądasz”. Nieustanne (i często automatyczne) komentowanie wyglądu dziewczynek świadczy o tym, jak wiele z nas nieświadomie kieruje się standardami piękna, które nie służą dziewczynkom i młodym kobietom. Po więcej pomysłów na temat tego co można mówić dziewczynkom zamiast odnosić się do ich wylądu zapraszamy tu.
Zobacz też: Dlaczego potrzebujemy feministycznego rodzicielstwa?
4. Pamiętaj, że zabawki i kolory są dla wszystkich dzieci
Nie pytaj chłopca czy jest pewny swojego wyboru, jeśli wybierze różową kredkę. Nie komentuj jeśli przyjdzie ubrany w suknię królowej na szkolny bal. Nie mów dziewczynce, że piłka nożna jest raczej dla chłopców. Jeśli wybrała zajęcia z piłki nożnej, pozwól jej na to bez niepotrzebnych komentarzy. To są tylko ćwiczenia i zabawa, a przecież każda zabawa jest zdrowa. Zwłaszcza taka, która polega na eksperymentowaniu i próbowaniu nowych rzeczy.
5. Przyjrzyj się zasadom ubierania się, jeśli takie występują w regulaminie szkoły
Sprawdź czy zasady dotyczące stroju różnią się w zależności od płci uczniów. Czy w twojej szkole uważa się, że noszenie krótkich spodenek przez dziewczynki może „rozpraszać” chłopców? Warto mieć świadomość, że kontrolowanie dziewczęcych ciał i sposobów wyrażania się poprzez strój, może zawstydzać dziewczynki i prowadzić u nich do zbytniej samo-kontroli i nadmiernego zwracania uwagi na wygląd.
6. Pamiętaj, że edukacja na temat ważnych kobiet w historii i innych dziedzinach jest ważna zarówno dla dziewczynek jak i chłopców
Nie zakładaj, że historie o silnych kobietach, kobietach liderkach, naukowczyniach, pionierkach, artystkach etc. nie będą ciekawić chłopców. To także im należy pokazywać odpowiednią reprezentację kobiet we wszystkich dziedzinach. Bez takiego całościowego i kompletnego obrazu, trudno mówić o równej i „sprawiedliwej” edukacji.
Zobacz też: Kolorowanie dzieciństwa i jego przykre konsekwencje
7. Pamiętaj, że język, jakim się posługujesz może kształtować percepcję dzieci w kontekście płci
Badania pokazują, że kiedy dzieci słyszą słowa takie jak strażak lub policjant, zakładają, że tylko mężczyzna może wykonywać taki zawód. Słysząc słowo w rodzaju męskim, przyjmują, że odnosi się ono jedynie do chłopców. Dlatego warto w miarę możliwości używać słów neutralnych płciowo, a także posługiwać się feminatywami.
8. Promuj przyjaźnie między dziewczynkami i chłopcami
Czy zdarza Ci się zachęcać dziewczynki do przyjaźnienia się z dziewczynkami, a chłopców z chłopcami? Czasem tworzymy takie podziały zupełnie nieświadomie, tymczasem różnorodność jest potrzebna dzieciom do prawdziwego rozwoju.
9. Dziel po równo uwagę i czas na wypowiedzi dziewczynek i chłopców
Z badań wynika, że chłopcom zwykle poświęca się więcej czasu i uwagi w klasie niż dziewczynkom. Chłopcy częściej udzielają odpowiedzi na pytania nauczyciela i rzadziej się im przerywa. A także szybciej niż dziewczynki uczą się przerywać wypowiedzi innych osób. Dziewczynkom z kolei może brakować asertywności i siły przebicia, by skończyć przerwaną wypowiedź, bo uczone są grzeczności i potulności. Dlatego warto uczyć dziewczynki strategii radzenia sobie z przerywaniem i uważnie przyglądać się dynamice w klasie pod kątem czasu i uwagi poświęcanej dzieciom każdej z płci.
10. Przyglądaj się rolom przydzielanym dzieciom podczas pracy w grupie
Jakie zadania i role przydzielają sobie dzieci (lub są im przydzielane) jeśli pracują w grupach? Czy dziewczynki nie kończą zwykle jako „sekretarki” robiące notatki, a chłopcy prezentują zazwyczaj efekty pracy całej grupy? Jeśli tak się dzieje, pomóż dzieciom pozamieniać się rolami tak, by mogły poznać różne role i odpowiedzialności.
11. Ucz dzieci, czym jest świadoma zgoda
Przypominaj im, że warto pytać o zgodę zanim kogoś dotkną oraz, że taka zgoda może w każdej chwili zostać wycofana. Ucz dzieci jak ważne są słowa „nie” oraz „stop” i że należy je szanować. Pokazuj jak takie szanowanie granic drugiej osoby powinno wyglądać na własnym przykładzie.
I na koniec: pamiętajmy, że każdy z nas posługuje się czasem nieświadomie stereotypami. Dlatego warto przyglądać się swoim przekonaniom na temat płci. Czy uważamy, że dziewczynki będą wolały czytać, a chłopcy grać w piłkę? Czy to normalne, że chłopcy są głośni, a dziewczynka okazująca złość jest „niegrzeczna”? Podążajmy za dziećmi i ich potrzebami, nie wtłaczając je w z góry przyjęte założenia.
UWAGA – jeśli chcesz pobrać poradnik w formie plakatu do wydrukowania zostaw swój mail poniżej
